Oruç tutmanın İslam'daki mantığı çok boyutludur ve sadece açlık ve susuzluktan ibaret değildir. Manevi, ahlaki, sosyal ve hatta fiziksel faydaları hedefleyen derin bir ibadettir. Kısaca özetlemek gerekirse oruç, insanı Allah'a yaklaştırmayı, nefsi terbiye etmeyi, empati duygusunu geliştirmeyi ve şükür bilincini artırmayı amaçlar.

İşte oruç tutmanın mantığına dair bazı önemli noktalar:

• Allah'a yakınlaşma (Takva): Oruç, Allah'ın emri olduğu için tutulur. Bu itaat, kulun Allah'a olan bağlılığını ve sevgisini gösterir. Aynı zamanda, oruçlu kişi gün boyunca Allah'ın kendisini gördüğünü bilerek hareket eder ve günahlardan kaçınır. Bu da takva bilincini geliştirir. Kur'an-ı Kerim'de "Ey iman edenler! Oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki takva sahibi olursunuz." (Bakara, 183) buyrulmaktadır.
• Nefs terbiyesi: Oruç, nefsi kontrol altına almayı öğretir. Açlık, susuzluk ve diğer bedensel isteklere karşı koyarak sabır ve irade gücü kazanılır. Bu da insanın kötü alışkanlıklarından kurtulmasına ve daha disiplinli bir hayat sürmesine yardımcı olur. Nefis, insanı kötülüğe sevk eden içgüdüleri temsil eder ve oruç bu içgüdüleri kontrol altına almada önemli bir araçtır.
• Empati ve sosyal dayanışma: Oruç tutan kişi, açlık ve susuzluk çekerek yoksulların ve ihtiyaç sahiplerinin halini daha iyi anlar. Bu da empati duygusunu geliştirir ve yardımlaşma, paylaşma gibi sosyal değerlerin güçlenmesine katkı sağlar. Oruç, toplumda birlik ve beraberlik duygusunu pekiştirir. Ramazan ayında yapılan yardımlar ve iftarlar bunun en güzel örnekleridir.
• Şükür bilinci: Oruç, sahip olduğumuz nimetlerin değerini anlamamızı sağlar. Normalde farkında bile olmadığımız suyun, yemeğin ve diğer nimetlerin kıymetini, onlardan mahrum kaldığımızda daha iyi anlarız. Bu da şükür duygusunu artırır.
• Sağlık açısından faydaları: Oruç tutmanın, belirli kurallara uyulduğu takdirde, bazı sağlık faydaları da olduğu bilinmektedir. Vücudun dinlenmesine, toksinlerin atılmasına ve metabolizmanın düzenlenmesine yardımcı olabilir. Ancak, kronik hastalığı olan kişilerin oruç tutmadan önce mutlaka doktorlarına danışmaları gerekmektedir.

Özetle, oruç sadece aç kalmak değil, manevi ve ahlaki bir eğitim sürecidir. Bu süreçte insan, Allah'a yakınlaşır, nefsini terbiye eder, empati duygusunu geliştirir, şükreder ve sağlık açısından da bazı faydalar elde edebilir.