Question 1

Kaderi değiştirmek mümkün mü?

Accepted Answer

Kader, Allah (c.c.)'ın ezeli ilmiyle her şeyin zamanını, yerini ve nasıl olacağını takdir etmesidir. Bu takdir, ilahi bir plan ve düzen içinde gerçekleşir. İnsanlar, kader kavramını anlamakta bazen zorlanabilirler. Özellikle de kaderin değişip değişmediği konusu, sıkça sorulan ve merak edilen bir husustur. Kaderin ne olduğu, çeşitleri ve insanın iradesiyle ilişkisi gibi konular, İslam düşüncesinde derinlemesine ele alınmıştır.Kader konusu, sadece teorik bir tartışma alanı değildir. İnsanların günlük yaşamlarını, tercihlerini ve sorumluluklarını doğrudan etkileyen bir konudur. Kader inancı, insanlara tevekkül etmeyi, sabırlı olmayı ve karşılaştıkları zorluklar karşısında ümitsizliğe düşmemeyi öğretir. Aynı zamanda, insanları sorumluluk almaya, çaba göstermeye ve iyilik yapmaya teşvik eder. Kaderin doğru anlaşılması, insanın hem dünya hem de ahiret mutluluğu için önemlidir. Bu bağlamda, kaderin değişip değişmediği sorusu, insanın eylemleriyle kader arasındaki ilişkiyi anlamak açısından büyük önem taşır.Kader Kavramı ve ÇeşitleriKader, kelime anlamı olarak ölçmek, biçmek, takdir etmek gibi anlamlara gelir. Terim olarak ise, Allah (c.c.)'ın olmuşu, olacağı, olacak olan her şeyi ezelde bilmesi ve takdir etmesidir. Bu takdir, Allah (c.c.)'ın ilmi, iradesi, kudreti ve kelamı ile gerçekleşir. Kader, evrende olup biten her şeyin, Allah (c.c.)'ın bilgisi dahilinde ve O'nun izniyle gerçekleştiğini ifade eder. Bu, evrende bir başıboşluk olmadığını, her şeyin bir düzen ve plan içinde olduğunu gösterir.Kaderin çeşitleri konusunda farklı sınıflandırmalar bulunmaktadır. Ancak en yaygın kabul gören sınıflandırmaya göre kader ikiye ayrılır: Kazâ ve kader. Kazâ, Allah (c.c.)'ın ezelde takdir ettiği şeylerin zamanı geldiğinde yaratılması, meydana gelmesidir. Kader ise, Allah (c.c.)'ın her şeyi önceden bilmesi ve takdir etmesidir. Bu iki kavram, birbirini tamamlar ve kaderin tam olarak anlaşılmasını sağlar. Örneğin, bir insanın ne zaman doğacağı, ne kadar yaşayacağı, ne gibi olaylar yaşayacağı kaderdir. Bu olayların gerçekleşmesi ise kazâdır.Kaderin bir diğer önemli yönü ise, insanın iradesiyle olan ilişkisidir. Allah (c.c.), insanı akıl ve irade sahibi bir varlık olarak yaratmıştır. İnsan, bu iradesiyle tercihlerde bulunur ve bu tercihlerinin sonuçlarına katlanır. Kader, insanın bu tercihlerini de kapsar. Yani, insanın neyi seçeceği, hangi yolu tercih edeceği de Allah (c.c.)'ın ilminde mevcuttur. Ancak bu, insanın seçim yapma özgürlüğünün olmadığı anlamına gelmez. İnsan, aklı ve iradesiyle seçim yapar ve bu seçimlerinin sorumluluğunu taşır. Kader, insanın bu sorumluluğunu ortadan kaldırmaz, aksine anlamlandırır.Kaderin Değişmesi MeselesiKaderin değişmesi konusu, İslam alimleri arasında farklı görüşlerin bulunduğu bir konudur. Bu farklı görüşlerin temelinde, kaderin mutlaklığı ile insanın iradesi arasındaki ilişkiyi anlama çabası yatar. Bazı alimler, kaderin mutlak olduğunu ve hiçbir şekilde değişmeyeceğini savunurken, bazıları ise bazı şartlar altında kaderin değişebileceğini ifade etmişlerdir. Bu farklı görüşlerin delilleri ve dayanak noktaları bulunmaktadır.Kaderin değişmeyeceğini savunan alimler, Allah (c.c.)'ın ilminin mutlak ve eksiksiz olduğunu, O'nun bilgisinin dışında hiçbir şeyin gerçekleşemeyeceğini belirtirler. Onlara göre, Allah (c.c.) her şeyi ezelde bilmiş ve takdir etmiştir. Bu takdir, değişmez ve kesindir. Bu görüşü savunanlar, kaderin değiştiği yönündeki rivayetleri, kaderin tefsiri veya yorumu olarak değerlendirirler. Yani, kaderin zahiri anlamda değiştiği gibi görünse de, aslında Allah (c.c.)'ın ezeldeki takdirinde bu değişikliğin de yer aldığını ifade ederler.Diğer taraftan, kaderin bazı şartlar altında değişebileceğini savunan alimler, Kur'an-ı Kerim ve hadislerde yer alan bazı ifadeleri delil olarak gösterirler. Özellikle dua, sadaka ve sıla-i rahim gibi amellerin, kaderi değiştirebileceğine dair rivayetler bulunmaktadır. Bu alimlere göre, Allah (c.c.) bazı olayları, insanların belirli davranışlarına bağlamıştır. Örneğin, bir insanın dua etmesi, Allah (c.c.)'ın o insanın kaderini değiştirmesine vesile olabilir. Ancak bu değişiklik de, Allah (c.c.)'ın ezeldeki takdirinin bir parçasıdır. Yani, Allah (c.c.) o insanın dua edeceğini ve bu dua sayesinde kaderinin değişeceğini de ezelde bilmektedir.
    Allah (c.c.) buyurur:
    يَمْحُو اللّٰهُ مَا يَشَٓاءُ وَيُثْبِتُۚ وَعِنْدَهُٓ اُمُّ الْكِتَابِ
    Allah dilediğini siler, (dilediğini) sabit bırakır. Ana kitap (Levh-i Mahfuz) O'nun katındadır.
    Ra'd, 13/39
Bu ayet, kaderin değişebilirliğine delil olarak gösterilir. Ancak bu ayetin tefsiri konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı alimler, bu ayetin genel anlamda kaderin değişebilirliğini ifade ettiğini savunurken, bazıları ise bu ayetin daha özel bir anlamı olduğunu ve sadece belirli durumlarda kaderin değişebileceğini belirtirler.Dua, Sadaka ve Sıla-i Rahim'in Kaderle İlişkisiDua, sadaka ve sıla-i rahim gibi amellerin kaderle olan ilişkisi, kaderin değişmesi meselesinin önemli bir boyutunu oluşturur. Bu amellerin, kaderi değiştirebileceğine dair birçok rivayet bulunmaktadır. Ancak bu rivayetlerin nasıl anlaşılması gerektiği, alimler arasında tartışma konusu olmuştur. Bu amellerin, kaderi nasıl etkilediği konusunda farklı yorumlar bulunmaktadır.Dua, Allah (c.c.) ile kul arasında doğrudan bir iletişimdir. Dua, kulun Allah (c.c.)'a yönelmesi, O'ndan yardım dilemesi ve O'na sığınmasıdır. Dua, sadece bir istekte bulunmak değil, aynı zamanda Allah (c.c.)'a olan bağlılığı ve teslimiyeti ifade etmektir. Dua etmenin, kaderi değiştirebileceğine dair birçok hadis bulunmaktadır.
    لاَ يَرُدُّ الْقَضَاءَ إِلاَّ الدُّعَاءُ وَلاَ يَزِيدُ فِي الْعُمُرِ إِلاَّ الْبِرُّ
    Kaderi ancak dua geri çevirir. Ömrü de ancak iyilik artırır.
    Tirmizi, Kader, 6, (2139)
Bu hadis, duanın kaderi değiştirebileceğine dair açık bir delildir. Ancak bu hadisin nasıl anlaşılması gerektiği konusunda farklı yorumlar bulunmaktadır. Bazı alimler, bu hadisin genel anlamda duanın kaderi değiştirebileceğini ifade ettiğini savunurken, bazıları ise bu hadisin daha özel bir anlamı olduğunu ve sadece belirli durumlarda duanın kaderi değiştirebileceğini belirtirler.Sadaka, Allah (c.c.) rızası için yapılan maddi ve manevi yardımlardır. Sadaka vermek, sadece malı infak etmek değil, aynı zamanda güler yüz göstermek, güzel söz söylemek ve insanlara yardım etmek gibi davranışları da kapsar. Sadaka vermenin, belaları defettiğine ve ömrü uzattığına dair birçok rivayet bulunmaktadır.Sıla-i rahim, akrabalarla ilişkileri canlı tutmak, onları ziyaret etmek, hallerini hatırlarını sormak ve onlara yardım etmektir. Sıla-i rahim yapmanın, ömrü uzattığına ve rızkı artırdığına dair birçok rivayet bulunmaktadır. Bu rivayetler, sıla-i rahmin kaderi olumlu yönde etkileyebileceğine işaret etmektedir.Bu amellerin kaderi nasıl etkilediği konusunda farklı yorumlar bulunmaktadır. Bazı alimler, bu amellerin kaderi doğrudan değiştirdiğini savunurken, bazıları ise bu amellerin, Allah (c.c.)'ın ezeldeki takdirinde yer alan sonuçları ortaya çıkardığını belirtirler. Yani, Allah (c.c.) o insanın dua edeceğini, sadaka vereceğini veya sıla-i rahim yapacağını ve bu amelleri sayesinde kaderinin olumlu yönde değişeceğini de ezelde bilmektedir.Kaderin değişmesi konusu, karmaşık ve derin bir konudur. Bu konuda kesin bir hüküm vermek zordur. Ancak genel olarak, Allah (c.c.)'ın ilminin mutlak ve eksiksiz olduğu, O'nun bilgisinin dışında hiçbir şeyin gerçekleşemeyeceği kabul edilir. İnsanın iradesi ve seçimleri de, Allah (c.c.)'ın ezeldeki takdirinin bir parçasıdır. Dua, sadaka ve sıla-i rahim gibi amellerin, kaderi olumlu yönde etkileyebileceğine dair rivayetler bulunmaktadır. Ancak bu amellerin, kaderi nasıl etkilediği konusunda farklı yorumlar bulunmaktadır. Allahu a'lem.

Question 2

Her şeyi yaratanı kim yarattı?

Accepted Answer

İnsanlık tarihi boyunca, varoluşun kaynağı ve evrenin yaratılışı, zihinleri meşgul eden temel sorulardan biri olmuştur. Bu soru, sadece felsefi bir merakı değil, aynı zamanda insanın kendi varlığını anlamlandırma çabasını da yansıtır. Özellikle "Her şeyi yaratanı kim yarattı?" sorusu, yaratıcının varlığına dair farklı düşünceleri ve inanç sistemlerini tetikleyen karmaşık bir sorgulamadır. Bu soru, teolojik tartışmaların merkezinde yer alırken, aynı zamanda insanın aklının sınırlarını zorlayan bir paradoksu da içinde barındırır.Bu sorunun günümüzdeki önemi, özellikle bilim ve teknolojinin hızla ilerlediği bir çağda, insanın evren ve kendi varlığı hakkındaki bilgisinin artmasıyla daha da belirginleşmektedir. Bilimsel keşifler, evrenin işleyişine dair yeni bilgiler sunarken, aynı zamanda yaratılışın sırrını çözme arayışını da derinleştirmektedir. Bu bağlamda, "Her şeyi yaratanı kim yarattı?" sorusu, sadece inanç sistemleri açısından değil, aynı zamanda bilimsel ve felsefi perspektiflerden de ele alınması gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu soruya verilecek cevaplar, insanın evrendeki yerini ve amacını anlamasına yardımcı olabilir.Bu soru, teolojik açıdan bakıldığında, yaratıcının ezeli ve ebedi olduğu, yani bir başlangıcı ve sonu olmadığı inancıyla doğrudan ilişkilidir. Yaratıcının yaratılmış olmaması, O'nun varlığının zorunlu ve kendinden kaynaklı olduğu anlamına gelir. Bu durum, yaratıcının tanımı gereği, yaratılmış olan her şeyden farklı ve üstün olduğunu gösterir. Bu çerçevede, "Her şeyi yaratanı kim yarattı?" sorusu, yaratıcının doğasını anlamaya yönelik bir çaba olarak değerlendirilebilir.Yaratıcının Varlığı ve YaratılmamışlığıYaratıcının varlığı, kelam ilminin temel konularından biridir. Kelam alimleri, yaratıcının varlığını akli ve nakli delillerle ispatlamaya çalışmışlardır. Akli deliller, evrenin düzeni, nedensellik ilkesi ve imkan delili gibi argümanlara dayanırken, nakli deliller ise Kur'an-ı Kerim ve Hz. Muhammed'in (s.a.v.) sünnetine dayanır. Bu deliller, yaratıcının varlığının zorunlu olduğunu ve evrenin kendi kendine var olamayacağını göstermeyi amaçlar.Akli DelillerAkli deliller, aklın ve mantığın süzgecinden geçirilerek yaratıcının varlığını ispatlamaya çalışan argümanlardır. Bu deliller, evrenin düzeni, nedensellik ilkesi ve imkan delili gibi farklı yaklaşımları içerir. Evrenin düzeni delili, evrende görülen mükemmel düzenin ve uyumun, bilinçli bir yaratıcının eseri olduğunu savunur. Nedensellik ilkesi ise her şeyin bir nedeni olduğu ve bu nedenler zincirinin sonsuza kadar gidemeyeceği, dolayısıyla ilk bir nedenin, yani yaratıcının var olması gerektiği fikrine dayanır. İmkan delili ise evrenin varlığının zorunlu değil, mümkün olduğunu ve mümkün olan bir şeyin var olabilmesi için bir zorunlu varlığa, yani yaratıcıya ihtiyaç duyduğunu ileri sürer.Bu akli deliller, yaratıcının varlığını ispatlamaya yönelik önemli argümanlar sunar. Ancak, bu delillerin her biri farklı eleştirilere de maruz kalmıştır. Örneğin, evrenin düzeni deliline karşı, evrenin düzeninin tesadüfi olduğu veya evrimin doğal süreçlerle açıklanabileceği gibi itirazlar yöneltilmiştir. Nedensellik ilkesine karşı ise nedenler zincirinin sonsuza kadar gidebileceği veya kuantum mekaniği gibi alanlarda nedensellik ilkesinin geçerliliğinin sorgulanabileceği gibi argümanlar öne sürülmüştür. İmkan deliline karşı ise zorunlu varlığın tanımının belirsiz olduğu veya evrenin kendi kendine var olabileceği gibi eleştiriler yapılmıştır. Bu eleştirilere rağmen, akli deliller, yaratıcının varlığına dair rasyonel bir temel oluşturma çabası olarak önemini korur.Nakli DelillerNakli deliller, Kur'an-ı Kerim ve Hz. Muhammed'in (s.a.v.) sünnetine dayanan delillerdir. Kur'an-ı Kerim'de Allah (c.c.)'ın varlığına, birliğine ve sıfatlarına dair birçok ayet bulunmaktadır. Bu ayetler, Allah (c.c.)'ın evrenin yaratıcısı, yöneticisi ve her şeyin sahibi olduğunu açıkça ifade eder. Hz. Muhammed'in (s.a.v.) sünneti ise Kur'an-ı Kerim'deki bu bilgileri detaylandırır ve Allah (c.c.)'a imanın nasıl olması gerektiğini gösterir.
    Allah (c.c.) buyurur:
    قُلْ هُوَ اللّٰهُ اَحَدٌۚ
    De ki: O, Allah birdir.
    İhlas, 112/1

    Allah (c.c.) buyurur:
    اَللّٰهُ الصَّمَدُۜ
    Allah Samed'dir (Her şey O'na muhtaçtır, O hiçbir şeye muhtaç değildir).
    İhlas, 112/2
Bu ayetler, Allah (c.c.)'ın birliğini ve hiçbir şeye muhtaç olmadığını vurgular. Bu, Allah (c.c.)'ın yaratılmamış ve ezeli olduğu anlamına gelir. Çünkü yaratılmış olan her şey, bir yaratıcıya muhtaçtır. Allah (c.c.) ise hiçbir şeye muhtaç olmadığı için yaratılmamıştır.Yaratıcının Yaratılmamış Olmasının AnlamıYaratıcının yaratılmamış olması, O'nun varlığının zorunlu ve kendinden kaynaklı olduğu anlamına gelir. Bu, yaratıcının tanımı gereği, yaratılmış olan her şeyden farklı ve üstün olduğunu gösterir. Yaratılmış olan her şeyin bir başlangıcı ve sonu vardır. Ancak yaratıcının bir başlangıcı ve sonu yoktur. O, ezeli ve ebedidir. Bu durum, yaratıcının zaman ve mekan kavramlarının ötesinde olduğunu gösterir.Ezeli ve Ebedi OlmakEzeli ve ebedi olmak, Allah (c.c.)'ın en önemli sıfatlarından biridir. Ezeli olmak, Allah (c.c.)'ın varlığının bir başlangıcı olmadığı anlamına gelir. Ebedi olmak ise Allah (c.c.)'ın varlığının bir sonu olmadığı anlamına gelir. Bu iki sıfat, Allah (c.c.)'ın zaman ve mekan kavramlarının ötesinde olduğunu gösterir. Çünkü zaman ve mekan, yaratılmış olan şeyler için geçerlidir. Yaratıcı ise yaratılmış olan her şeyden farklı ve üstündür.
    Allah (c.c.) buyurur:
    هُوَ الْاَوَّلُ وَالْاٰخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَل۪يمٌ
    O, ilktir, sondur, zahirdir, batındır. O, her şeyi hakkıyla bilendir.
    Hadid, 57/3
Bu ayet, Allah (c.c.)'ın ezeli ve ebedi olduğunu açıkça ifade eder. Allah (c.c.), her şeyin başlangıcı ve sonudur. O, her şeyin görünen ve görünmeyen yönlerini bilir. Bu, Allah (c.c.)'ın her şeyi kuşattığını ve her şeyden haberdar olduğunu gösterir.Yaratıcının TanımıYaratıcının tanımı, O'nun yaratılmış olan her şeyden farklı ve üstün olduğunu gösterir. Yaratıcı, her şeyi yaratan, yöneten ve her şeyin sahibi olandır. Yaratıcı, hiçbir şeye muhtaç olmayan, her şeyin O'na muhtaç olduğu olandır. Yaratıcı, ezeli ve ebedi olandır. Bu tanım, yaratıcının yaratılmış olamayacağını açıkça gösterir. Çünkü yaratılmış olan her şey, bir yaratıcıya muhtaçtır. Yaratıcı ise hiçbir şeye muhtaç olmadığı için yaratılmamıştır.Bu bağlamda, "Her şeyi yaratanı kim yarattı?" sorusu, mantıksal bir hata içerir. Çünkü bu soru, yaratıcının da yaratılmış olduğunu varsayar. Ancak yaratıcının tanımı gereği, O yaratılmamıştır. Bu soru, bir daire içinde dönüp duran ve bir sonuca ulaşmayan bir sorudur. Bu nedenle, bu sorunun cevabı yoktur. Allahu a'lem.

Question 3

Namaz vakitleri

Accepted Answer

Namaz, ergenlik çağına ulaşmış her Müslümanın yerine getirmesi farz olan, belirli vakitlerde eda edilen bir ibadettir. Namaz vakitleri, güneşin hareketlerine göre belirlenmiş olup, her gün değişiklik gösterir. Bu vakitler, Müslümanların günlük yaşamlarını düzenlemelerinde ve Allah (c.c.) ile olan bağlarını güçlendirmelerinde önemli bir role sahiptir. Namaz, sadece bir ritüel değil, aynı zamanda bir disiplin, bir tefekkür ve bir arınma vesilesidir.Namaz vakitlerinin doğru bir şekilde belirlenmesi, ibadetin geçerliliği açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, tarih boyunca Müslüman alimler, namaz vakitlerinin tespiti konusunda titiz çalışmalar yapmışlardır. Günümüzde ise modern astronomi araçları sayesinde namaz vakitleri daha hassas bir şekilde hesaplanabilmektedir. Ancak, bu hesaplamaların doğruluğu, yine de ehil kişiler tarafından kontrol edilmelidir. Namaz vakitlerinin bilinmesi ve bu vakitlere riayet edilmesi, Müslümanların kulluk bilincini canlı tutmalarına ve ahiret hayatlarına hazırlanmalarına yardımcı olur.Namaz vakitleri, Kur'an-ı Kerim'de ve Hz. Muhammed'in (s.a.v.) sünnetinde açıkça belirtilmiştir. Bu vakitler, sabah (fecr), öğle (zuhr), ikindi (asr), akşam (mağrib) ve yatsı (işa) olmak üzere beş tanedir. Her bir vaktin başlangıcı ve bitişi, güneşin gökyüzündeki konumuna göre farklılık gösterir. Bu nedenle, namaz vakitlerinin doğru bir şekilde belirlenmesi, Müslümanların ibadetlerini eksiksiz yerine getirebilmeleri için hayati öneme sahiptir.Namaz Vakitlerinin Kur'an ve Sünnetteki DayanaklarıNamaz vakitleri, Kur'an-ı Kerim'de çeşitli ayetlerde belirtilmiş ve Hz. Muhammed (s.a.v.) tarafından detaylı olarak açıklanmıştır. Bu vakitlerin belirlenmesinde güneşin doğuşu, batışı ve gökyüzündeki konumu esas alınır. Her bir namaz vaktinin kendine özgü bir önemi ve fazileti vardır.Sabah Namazı (Fecr)Sabah namazı, fecr-i sadıkın doğmasıyla başlar ve güneşin doğmasına kadar devam eder. Fecr-i sadık, gecenin karanlığının tamamen kaybolup, ufukta beyazlığın belirmeye başladığı andır.
    Allah (c.c.) buyurur:
    وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّيْلِ ۚ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ۚ ذَٰلِكَ ذِكْرَىٰ لِلذَّاكِرِينَ
    Gündüzün iki ucunda ve gecenin (gündüze) yakın saatlerinde namaz kıl. Şüphesiz ki iyilikler, kötülükleri giderir. Bu, öğüt alanlar için bir hatırlatmadır
    Hud, 11/114
Bu ayette geçen "gündüzün iki ucu" ifadesi, sabah ve akşam namazlarına işaret etmektedir.
    مَنْ صَلَّى الْبَرْدَيْنِ دَخَلَ الْجَنَّةَ
    Kim iki serinlik vaktinde (sabah ve ikindi) namaz kılarsa cennete girer
    Buhari, Mevakit, 16
Bu hadiste, sabah namazının önemine dikkat çekilmektedir. Sabah namazı, güne başlarken Allah (c.c.) ile kurulan ilk bağdır ve gün boyunca kişiyi kötülüklerden korur.Öğle Namazı (Zuhr)Öğle namazı, güneşin tepe noktasını geçip batıya doğru meyletmeye başlamasıyla başlar ve her şeyin gölgesi kendisi kadar oluncaya kadar devam eder.
    Allah (c.c.) buyurur:
    أَقِمِ الصَّلَاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَىٰ غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ ۖ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا
    Güneşin zevalinden (öğle vaktinden) gecenin karanlığına kadar (öğle, ikindi, akşam ve yatsı) namazı kıl, bir de sabah namazını. Çünkü sabah namazı şahitlidir
    İsra, 17/78
Bu ayette geçen "güneşin zevali" ifadesi, öğle vaktinin başlangıcına işaret etmektedir. Öğle namazı, günün ortasında yapılan bir ibadettir ve kişinin dünya meşgalelerinden sıyrılıp Allah (c.c.)'a yönelmesini sağlar.İkindi Namazı (Asr)İkindi namazı, öğle namazının vaktinin çıkmasıyla başlar ve güneşin sararmasına kadar devam eder. Bazı alimlere göre ise güneşin batmasına kadar kılınabilir, ancak güneşin sararmasından sonra kılmak mekruhtur.
    Allah (c.c.) buyurur:
    حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَىٰ وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ
    Namazlara ve orta namaza (ikindi namazına) devam edin. Allah'a boyun eğerek namaza durun
    Bakara, 2/238
Bu ayette geçen "orta namaz" ifadesinin ikindi namazı olduğu rivayet edilmektedir. İkindi namazı, günün yorgunluğunun arttığı bir vakitte yapılan ibadettir ve kişinin sabrını ve direncini artırır.Akşam Namazı (Mağrib)Akşam namazı, güneşin batmasıyla başlar ve ufuktaki kızıllığın kaybolmasına kadar devam eder.
    Allah (c.c.) buyurur:
    فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَحِينَ تُصْبِحُونَ
    Öyleyse akşama girdiğinizde ve sabaha kavuştuğunuzda Allah'ı tesbih edin
    Rum, 30/17
Bu ayette geçen "akşama girdiğinizde" ifadesi, akşam namazı vaktine işaret etmektedir. Akşam namazı, günün sonunda yapılan bir ibadettir ve kişinin gün boyunca işlediği hatalardan tövbe etmesini sağlar.Yatsı Namazı (İşa)Yatsı namazı, akşam namazının vaktinin çıkmasıyla başlar ve fecr-i sadıkın doğmasına kadar devam eder.
    لَوْ يَعْلَمُونَ مَا فِي الْعِشَاءِ وَالصُّبْحِ لَأَتَوْهُمَا وَلَوْ حَبْوًا
    Eğer yatsı ve sabah namazlarındaki fazileti bilselerdi, sürünerek de olsa gelirlerdi
    Buhari, Ezan, 9, 32
Bu hadiste, yatsı namazının önemine dikkat çekilmektedir. Yatsı namazı, günün sonunda yapılan bir ibadettir ve kişinin huzur içinde uyumasını sağlar.Namaz Vakitlerinin Hesaplanması ve Günümüzdeki UygulamalarNamaz vakitlerinin hesaplanması, İslam alimleri tarafından yüzyıllardır üzerinde çalışılan bir konudur. Geçmişte, güneşin hareketleri ve gölge uzunlukları gibi doğal yöntemlerle yapılan hesaplamalar, günümüzde modern astronomi araçları ve yazılımlar sayesinde daha hassas bir şekilde yapılabilmektedir. Ancak, bu hesaplamaların doğruluğu, yine de ehil kişiler tarafından kontrol edilmelidir.Namaz Vakitlerinin Hesaplanmasında Kullanılan YöntemlerNamaz vakitlerinin hesaplanmasında kullanılan temel yöntemler şunlardır:  Güneşin Yüksekliği: Güneşin ufuktan yüksekliği, namaz vakitlerinin belirlenmesinde önemli bir faktördür. Özellikle sabah ve ikindi namazlarının vakitleri, güneşin belirli bir yüksekliğe ulaşmasıyla başlar.
  Gölge Uzunluğu: Öğle ve ikindi namazlarının vakitleri, cisimlerin gölge uzunluklarına göre belirlenir. Öğle namazı, güneşin tepe noktasını geçip batıya doğru meyletmeye başlamasıyla, ikindi namazı ise her şeyin gölgesi kendisi kadar olunca başlar.
  Ufuktaki Kızıllık: Akşam ve yatsı namazlarının vakitleri, ufuktaki kızıllığın kaybolmasıyla belirlenir. Akşam namazı, güneşin batmasıyla başlar ve ufuktaki kızıllığın kaybolmasına kadar devam eder. Yatsı namazı ise akşam namazının vaktinin çıkmasıyla başlar ve fecr-i sadıkın doğmasına kadar devam eder.Günümüzdeki UygulamalarGünümüzde, namaz vakitleri genellikle takvimler, mobil uygulamalar ve internet siteleri aracılığıyla öğrenilmektedir. Bu kaynaklar, modern astronomi araçları ve yazılımlar kullanılarak yapılan hesaplamalara dayanır. Ancak, bu kaynakların doğruluğu, farklı coğrafi bölgelerdeki yerel koşullar ve farklı hesaplama yöntemleri nedeniyle değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, namaz vakitlerini öğrenirken güvenilir kaynaklara başvurmak ve yerel cami veya müftülüklerden teyit almak önemlidir.Ayrıca, bazı Müslüman ülkelerde namaz vakitlerini duyurmak için ezan okunmaktadır. Ezan, Müslümanları namaza çağıran ve namaz vaktinin girdiğini bildiren bir çağrıdır. Ezanın okunması, İslam toplumlarında birlik ve beraberliği pekiştiren önemli bir uygulamadır.Allahu a'lem.

Question 4

bonus veren siteler

Accepted Answer

Kumar ve şans oyunları, bireylerin maddi kayıplara uğramasına, ailevi sorunlar yaşamasına ve bağımlılık gibi ciddi problemlere yol açabilen davranışlardır. Bu tür faaliyetler, toplumda huzursuzluğa, güvensizliğe ve ahlaki çöküntüye neden olabilir. Kumarın cazip görünmesinin ardında yatan "bonus" gibi teşvikler, insanları daha fazla risk almaya ve kaybetmeye yönlendirebilir. Bu durum, bireylerin ekonomik ve sosyal hayatlarını olumsuz etkileyebilir.Kumar ve şans oyunları, İslam'ın temel prensipleriyle çelişen unsurlar içerir. Bu tür oyunlarda genellikle haksız kazanç, belirsizlik (garar) ve başkasının malını haksız yolla elde etme gibi durumlar söz konusudur. Ayrıca, kumar oynayan kişiler arasında kin, nefret ve düşmanlık gibi duyguların ortaya çıkması da muhtemeldir. Bu nedenlerle, kumar ve şans oyunları, İslam'da haram kılınmıştır.Kumarın Haram OluşuKumarın haram kılınmasının temelinde, bireysel ve toplumsal zararları yatmaktadır. Kumar, insanların emek harcamadan kolay yoldan para kazanma arzusunu körükler ve çalışmaktan uzaklaşmalarına neden olabilir. Bu durum, toplumun üretkenliğini azaltır ve tembelliği teşvik eder. Ayrıca, kumar oynayan kişiler, kaybettikleri parayı geri kazanma umuduyla daha fazla kumar oynayarak bir kısır döngüye girebilirler. Bu durum, maddi kayıpların yanı sıra psikolojik sorunlara da yol açabilir.
    Allah (c.c.) buyurur:
    يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
    Ey iman edenler! Şarap, kumar, dikili taşlar (putlar) ve fal okları ancak şeytan işi birer pisliktir. Onlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz
    Maide, 5/90
Bu ayette, kumarın şeytan işi bir pislik olduğu ve ondan kaçınılması gerektiği açıkça belirtilmektedir. Ayetin devamında, şeytanın kumar yoluyla insanlar arasında düşmanlık ve kin tohumları ektiği, onları Allah (c.c.)'ı anmaktan ve namaz kılmaktan alıkoyduğu ifade edilmektedir. Bu nedenle, kumarın her türlüsü, İslam'da kesinlikle yasaklanmıştır.Kumarın Çeşitleri ve HükümleriKumar, sadece belirli oyunlarla sınırlı değildir. İçinde şans faktörünün belirleyici olduğu ve taraflardan birinin kazanıp diğerinin kaybettiği her türlü oyun, kumar kapsamına girer. Günümüzde yaygın olan spor bahisleri, piyango, kazı kazan gibi oyunlar da bu kapsama dahildir. Bu tür oyunlarda, taraflardan birinin kazanması diğerinin kaybetmesi üzerine kurulu olduğu için, haksız kazanç elde etme durumu söz konusudur.
    مَنْ لَعِبَ بِالنَّرْدَشِيرِ فَكَأَنَّمَا صَبَغَ يَدَهُ فِي لَحْمِ خِنْزِيرٍ وَدَمِهِ
    Kim tavla oynarsa, sanki elini domuz eti ve kanına batırmış gibidir
    Müslim, Şiir, 10
Bu hadiste, tavla oynamanın haramlığına işaret edilmektedir. Tavla, şans faktörünün önemli olduğu ve taraflardan birinin kazanıp diğerinin kaybettiği bir oyun olduğu için, kumar kapsamına girmektedir. Aynı şekilde, diğer şans oyunları da bu hükme tabidir."Bonus veren siteler" olarak adlandırılan platformlar, genellikle kumar ve bahis oyunları sunan sitelerdir. Bu sitelerin sunduğu "bonus"lar, kullanıcıları daha fazla oyun oynamaya teşvik etmek ve onları bağımlı hale getirmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Bu tür teşvikler, kumarın cazibesini artırarak bireylerin maddi ve manevi zararlara uğramasına neden olabilir. Bu nedenle, bu tür sitelerden uzak durmak ve kumarın her türlüsünden kaçınmak gerekmektedir. Allahu a'lem.

Question 5

Altın erkeğe haram mı ayet

Accepted Answer

Altın kullanımı, erkekler için fıkhi hükmü tartışmalı bir konudur. Bu tartışma, temel olarak Hz. Muhammed'in (s.a.v.) bazı hadislerine dayanmaktadır. Bu hadislerde, altının erkekler için yasaklandığına dair ifadeler bulunmaktadır. Ancak, bu yasağın kapsamı ve gerekçesi konusunda farklı yorumlar mevcuttur. Bazı alimler, altının erkekler tarafından tamamen yasak olduğunu savunurken, bazıları ise bu yasağın sadece ziynet amaçlı kullanımla sınırlı olduğunu belirtir. Bu farklı görüşler, fıkıh ilminin zenginliğini ve İslam hukukunun dinamik yapısını göstermektedir.Altın, tarih boyunca değer ölçüsü ve ziynet eşyası olarak kullanılmıştır. Günümüzde de ekonomik bir değer olarak kabul görmekte ve çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Erkeklerin altın kullanımı konusu, özellikle modern dünyada daha da önem kazanmıştır. Çünkü günümüzde altın, sadece ziynet eşyası olarak değil, aynı zamanda teknolojik cihazlarda, tıbbi implantlarda ve diğer birçok alanda kullanılmaktadır. Bu durum, fıkıh alimlerini, konuyu daha geniş bir perspektiften değerlendirmeye yöneltmiştir. Bu bağlamda, altının kullanım alanları, niyetler ve toplumsal örf gibi faktörler de dikkate alınarak farklı hükümler ortaya konulmuştur.Fıkıh Alimlerinin GörüşleriFıkıh alimlerinin erkeklerin altın kullanımı konusundaki görüşleri temel olarak iki ana grupta toplanmaktadır: Altının erkekler için mutlak olarak haram olduğunu savunanlar ve altının kullanımının bazı durumlarda caiz olduğunu savunanlar. Bu farklı görüşler, hadislerin yorumlanmasındaki farklılıklardan ve kıyas yönteminin uygulanmasındaki değişik yaklaşımlardan kaynaklanmaktadır. Her iki görüşün de kendi içinde tutarlı delilleri ve gerekçeleri bulunmaktadır.Altının Haram Olduğunu SavunanlarBu görüşü savunan alimler, Hz. Muhammed'in (s.a.v.) altın yüzük ve ipek giymeyi erkeklere yasaklayan hadislerini delil olarak gösterirler. Bu hadislerde, altının erkekler için haram kılındığı açıkça belirtilmektedir. Bu alimlere göre, bu yasak geneldir ve herhangi bir istisnası bulunmamaktadır. Dolayısıyla, altının erkekler tarafından ziynet amaçlı veya başka bir amaçla kullanılması fark etmeksizin haramdır.
    حُرِّمَ لِبَاسُ الْحَرِيرِ وَالذَّهَبُ عَلَى ذُكُورِ أُمَّتِي وَأُحِلَّ لِإِنَاثِهِمْ
    Ümmetimin erkeklerine ipek ve altın haram, kadınlarına ise helal kılındı
    Tirmizi, Libas, 1
Bu hadis, altının erkeklere haram kılındığını açıkça ifade etmektedir. Bu görüşü savunan alimler, bu hadisin zahirine (açık anlamına) göre hüküm verirler ve herhangi bir tevil (yorumlama) yapılmasına gerek olmadığını savunurlar. Ayrıca, altının kadınlara özgü bir ziynet eşyası olduğunu ve erkeklerin altın kullanmasının kadınlara benzemeye yol açacağını belirtirler. Bu durumun ise İslam'da hoş karşılanmadığını ifade ederler.Altının Bazı Durumlarda Caiz Olduğunu SavunanlarBu görüşü savunan alimler, altının erkekler için kullanımının bazı durumlarda caiz olabileceğini belirtirler. Bu alimler, hadislerdeki yasağın mutlak olmadığını, sadece ziynet amaçlı kullanımla sınırlı olduğunu savunurlar. Dolayısıyla, altının tedavi amaçlı veya zaruret halinde kullanılmasının caiz olduğunu ifade ederler. Örneğin, altın diş yaptırmak veya altın kaplama kullanmak gibi durumların zaruret kapsamında değerlendirilebileceğini belirtirler.Bu görüşü savunan alimler, ayrıca altının kullanım alanlarının günümüzde değiştiğini ve sadece ziynet eşyası olarak kullanılmadığını da dikkate alırlar. Altının teknolojik cihazlarda, tıbbi implantlarda ve diğer birçok alanda kullanıldığını ve bu kullanımların ziynet amaçlı olmadığını belirtirler. Bu nedenle, bu tür kullanımların haram olmadığını savunurlar. Ancak, bu alimler de altının ziynet amaçlı kullanılmasının mekruh (hoş karşılanmayan) olduğunu ifade ederler.Allahu a'lem, bu konuda en doğru hükmü Allah (c.c.) bilir. Müslümanların, bu konudaki farklı görüşleri dikkate alarak kendi vicdanlarına ve ilmihal bilgilerine göre hareket etmeleri önemlidir.

Tarih	İmsak	Güneş	Öğle	İkindi	Akşam	Yatsı
Cts 08.11.2025	06:05	07:30	12:49	15:32	17:57	19:18
Paz 09.11.2025	06:06	07:31	12:49	15:31	17:56	19:17
Pts 10.11.2025	06:07	07:33	12:49	15:31	17:55	19:16
Sal 11.11.2025	06:08	07:34	12:49	15:30	17:54	19:15
Çar 12.11.2025	06:08	07:35	12:49	15:29	17:53	19:15
Per 13.11.2025	06:09	07:36	12:49	15:28	17:53	19:14
Cum 14.11.2025	06:10	07:37	12:49	15:28	17:52	19:13

Namaz Vakitleri

Bursa Namaz Vakitleri

Bir Sonraki Namaz Vakti:

Bursa İçin Bugünün Namaz Vakitleri

Bursa Haftalık Namaz Vakitleri

Dini Sorular ve Cevaplar