Dünyada ilk namaz kılan kimdir?
İlk namazın kılınması konusu, vahyin başlangıcı ve peygamberlik görevinin mahiyetiyle yakından ilişkilidir. Bu nedenle, ilk namazı kimin kıldığı sorusuna cevap verirken, peygamberlik zincirini ve Allah (c.c.) ile insan arasındaki iletişimin tarihsel gelişimini anlamak önemlidir.
İlk insan ve ilk peygamber olan Hz. Âdem (a.s.)'ın, Allah (c.c.) tarafından kendisine öğretilen şekilde namaz kıldığı kabul edilir. Kur'an-ı Kerim'de Hz. Âdem (a.s.)'ın yaratılışı ve Allah (c.c.)'ın ona secde etmeyi emrettiği anlatılır. Meleklerin secdesi, Hz. Âdem (a.s.)'a öğretilen bir ibadet şekli olarak yorumlanabilir. Bu, namazın özünde Allah (c.c.)'a kulluk ve itaat olduğunu gösterir. Hz. Âdem (a.s.)'ın yaratılışı ve ona verilen bilgiler, insanlığın başlangıcından itibaren Allah (c.c.) ile bir iletişimin ve ibadetin var olduğunu gösterir. Bu bağlamda, ilk namazın Hz. Âdem (a.s.) tarafından kılınmış olması mantıklı bir çıkarımdır. Allah (c.c.) ona isimleri öğretmiş ve onu yeryüzünde halife kılmıştır. Bu, Hz. Âdem (a.s.)'ın Allah (c.c.)'ın emirlerini yerine getirmekle yükümlü olduğunu ve bu emirler arasında ibadetin de bulunduğunu gösterir.
Hz. Âdem (a.s.)'dan sonra gelen peygamberlerin de namaz kıldıkları bilinmektedir. Kur'an-ı Kerim'de birçok peygamberin namaz kıldığına dair ayetler bulunur. Örneğin, Hz. İbrahim (a.s.)'ın Kabe'yi inşa ettikten sonra Allah (c.c.)'a dua ettiği ve namaz kılınmasını istediği anlatılır: اللَّهُمَّ اجْعَلْ هَٰذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ "Ey Rabbimiz! Burayı güvenli bir şehir kıl ve halkından Allah'a ve ahiret gününe iman edenleri çeşitli ürünlerle rızıklandır." (Bakara Suresi, 2/126). Bu dua, namazın bir parçası olarak kabul edilebilir ve Hz. İbrahim (a.s.)'ın namaz kıldığını gösterir.
Namazın şekli ve rekât sayısı zaman içinde değişiklik göstermiş olabilir. Hz. Muhammed (s.a.v.)'e Miraç gecesinde farz kılınan beş vakit namaz, İslam dininin temel ibadetlerinden biridir. Ancak, namazın özünün, yani Allah (c.c.)'a kulluk ve itaat etmenin, ilk insan Hz. Âdem (a.s.)'dan beri var olduğu anlaşılmaktadır. Peygamberlerin Allah (c.c.)'ın emirlerini tebliğ etmekle görevli oldukları ve bu emirler arasında namazın da bulunduğu göz önüne alındığında, her peygamberin kendisine bildirilen şekilde namaz kıldığı söylenebilir.
Hz. Muhammed (s.a.v.)'e vahyedilen beş vakit namazın şekli ve rekât sayısı belirlidir. Ancak, önceki peygamberlerin namazlarının şekli hakkında kesin bilgiler bulunmamaktadır. Bu konuda farklı görüşler olsa da, önemli olan namazın özünün, yani Allah (c.c.)'a kulluk ve itaat etmenin, her dönemde var olduğudur. Allah (c.c.) her peygambere, o dönemin şartlarına uygun bir şekilde namaz kılmayı emretmiş olabilir.
İlk namazın kılınması, insanlığın yaratılışıyla birlikte başlayan bir ibadetin başlangıcını temsil eder. Bu ibadet, Allah (c.c.) ile insan arasındaki iletişimin ve kulluğun bir ifadesidir. Namazın şekli ve detayları zaman içinde değişiklik gösterse de, özünde Allah (c.c.)'a yönelme ve O'na itaat etme vardır.