Tavşan beslemenin hükmü, İslam fıkhında doğrudan yasaklayıcı bir nas bulunmaması sebebiyle farklı açılardan değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler, tavşanın mahiyeti, beslenmesindeki amaç ve potansiyel zararlar gibi unsurlar üzerinden şekillenir.

Tavşan Beslemenin Hükmü

Tavşan beslemenin asıl hükmü, mubah (serbest) olmaktır. Ancak bu mübahlık, bazı şartlara ve durumlara göre değişebilir. Tavşan beslemenin caiz olup olmadığına dair farklı görüşler bulunmaktadır:

• Caiz Görenler: Tavşan beslemenin caiz olduğunu savunanlar, bu konuda açık bir yasak bulunmadığını ve tavşanın etinden ve derisinden faydalanılabileceğini belirtirler. Ayrıca, tavşan beslemenin bir geçim kaynağı olabileceği veya kişisel zevk için yapılabileceği de savunulmaktadır. Bu görüşü savunanlar, hayvanlara iyi davranmak ve onların ihtiyaçlarını karşılamak şartıyla tavşan beslemenin bir sakıncası olmadığını ifade ederler.
• Kerih Görenler: Bazı âlimler ise, tavşan beslemenin mekruh (hoş görülmeyen) olduğunu söylemişlerdir. Bu görüşün temelinde, tavşanın bazı insanlar tarafından "oyuncak" olarak görülmesi ve bu durumun hayvanın gereksiz yere alıkonulmasına yol açabileceği düşüncesi yatar. Ayrıca, tavşanların hızlı üreme özellikleri nedeniyle kontrolsüz bir şekilde çoğalabileceği ve bu durumun çevreye zarar verebileceği endişesi de bu görüşü desteklemektedir. Ancak bu görüşü savunanlar, tavşanın etinden ve derisinden faydalanmak amacıyla beslenmesi durumunda mekruhluğun ortadan kalkabileceğini belirtirler.

Deliller ve Gerekçeler

Tavşan beslemenin hükmüne dair farklı görüşlerin dayanakları şunlardır:

• Kur'an-ı Kerim: Kur'an-ı Kerim'de hayvanların beslenmesi veya beslenmemesi ile ilgili doğrudan bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak, hayvanlara iyi davranılması, onların aç ve susuz bırakılmaması ve gereksiz yere eziyet edilmemesi gerektiği konusunda birçok ayet bulunmaktadır. Bu ayetler, genel olarak hayvan haklarına dikkat çekmekte ve onların korunması gerektiğini vurgulamaktadır.
Allah (c.c.) buyurur:
وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثَالُكُم ۚ مَّا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِن شَيْءٍ ۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ
"Yeryüzünde yürüyen hiçbir canlı ve iki kanadıyla uçan hiçbir kuş yoktur ki, sizin gibi ümmetler olmasın. Biz Kitap'ta hiçbir şeyi eksik bırakmadık. Sonra onlar Rablerine toplanacaklardır."
(En'am, 6/38)

Bu ayet, hayvanların da insanlar gibi birer topluluk olduğunu ve onların da haklarının olduğunu ifade etmektedir.

• Sünnet: Hz. Muhammed (s.a.v.)'in hayvanlara karşı şefkatli ve merhametli davrandığına dair birçok hadis bulunmaktadır. Bu hadislerde, hayvanlara eziyet etmenin günah olduğu, onlara iyi davranmanın ise sevap olduğu belirtilmektedir.
عُذِّبَتِ امْرَأَةٌ فِي هِرَّةٍ سَجَنَتْهَا حَتَّى مَاتَتْ فَدَخَلَتْ فِيهَا النَّارَ، لَا هِيَ أَطْعَمَتْهَا وَلَا سَقَتْهَا إِذْ حَبَسَتْهَا، وَلَا هِيَ تَرَكَتْهَا تَأْكُلُ مِنْ خَشَاشِ الْأَرْضِ
"Bir kadın, bir kedi yüzünden azap gördü. Kediyi hapsedip ölümüne sebep olmuştu. Bu yüzden cehenneme girdi. Çünkü onu hapsettiği zaman ne doyurmuş ne de su vermişti. Yeryüzündeki haşerelerden yemesine de izin vermemişti."
(Buhari, Edeb, 27)

Bu hadis, hayvanlara eziyet etmenin ne kadar büyük bir günah olduğunu göstermektedir.

• İcma: İslam âlimlerinin çoğunluğu, hayvanlara eziyet etmenin haram olduğu konusunda ittifak etmişlerdir. Bu icma, hayvan haklarının İslam'daki önemini vurgulamaktadır.

Güncel Örnekler ve Günümüze Uyarlama

Günümüzde tavşan beslemek, özellikle evcil hayvan olarak yaygınlaşmıştır. Bu durumda, tavşanların sağlıklı bir şekilde beslenmesi, barınma ihtiyaçlarının karşılanması ve düzenli olarak veteriner kontrolünden geçirilmesi önemlidir. Ayrıca, tavşanların kontrolsüz bir şekilde çoğalmasının önüne geçmek için kısırlaştırma gibi yöntemler de düşünülebilir. Tavşan besleyen kişilerin, hayvan haklarına riayet etmeleri ve onların refahını gözetmeleri gerekmektedir.

Tavşan beslemek, İslam fıkhında genel olarak mubah kabul edilmekle birlikte, bazı şartlara ve durumlara göre mekruh da olabilir. Önemli olan, hayvanlara iyi davranmak, onların ihtiyaçlarını karşılamak ve gereksiz yere eziyet etmemektir. Tavşan besleyen kişilerin, hayvan haklarına riayet etmeleri ve onların refahını gözetmeleri, İslam'ın hayvanlara verdiği değeri göstermesi açısından önemlidir. Allahu a'lem.