İslam'da tövbe, işlediği günahlardan pişmanlık duyup Allah'a yönelerek af dilemek ve bir daha o günahları işlememeye karar vermektir. Tövbenin samimi ve kabul olması için bazı şartları vardır. Bu şartlar yerine getirildiğinde tövbe geçerli olur. Tövbe çeşitleri ise farklı açılardan ele alınabilir:

1. Günahın Türüne Göre:

• Küçük Günahların Tövbesi: Namazı vaktinde kılmamak, dedikodu yapmak gibi küçük günahlar için samimi bir pişmanlık ve bir daha yapmamaya karar vermek yeterlidir. Her namazın sonunda yapılan istiğfar, bu tür günahlar için bir tövbe vesilesidir.
• Büyük Günahların Tövbesi: Hırsızlık, zina, adam öldürme gibi büyük günahlar için samimi pişmanlığın yanı sıra, günahın telafisi için de çaba gösterilmelidir. Örneğin, çalınan malın sahibine iade edilmesi, haksız yere alınan hakkın geri verilmesi gibi. Ayrıca, bu günahlar için bolca istiğfar etmek ve Allah'tan af dilemek gerekir.

2. Zamanına Göre:

• Gençlikte Yapılan Tövbe: Gençlik döneminde yapılan tövbeler, Allah katında daha makbuldür. Çünkü gençlik, nefsin güçlü olduğu, günaha meylin daha fazla olduğu bir dönemdir. Bu dönemde yapılan tövbe, kişinin ileriki hayatında daha sağlam bir iman temeli oluşturmasına yardımcı olur.
• Yaşlılıkta Yapılan Tövbe: Yaşlılıkta yapılan tövbe de kabul olur, ancak gençlikte yapılan tövbe kadar etkili olmayabilir. Çünkü yaşlılıkta günaha meyil azalır, nefsin gücü zayıflar. Ancak samimi bir pişmanlıkla yapılan her tövbe Allah katında değerlidir.
• Ölüm Anındaki Tövbe: Ölüm anında yapılan tövbe, eğer kişi günahı işlediği için pişmanlık duyuyor ve Allah'tan af diliyorsa kabul olabilir. Ancak, ölüm anında tövbe etmek risklidir, çünkü kişinin samimi bir tövbe yapacak vakti olmayabilir. Bu nedenle tövbeyi ertelememek önemlidir.

3. Şekline Göre:

• Kalben Tövbe: Günahtan dolayı içtenlikle pişmanlık duymak ve bir daha yapmamaya karar vermektir. Bu, tövbenin en önemli kısmıdır.
• Dille Tövbe: İstiğfar duaları okuyarak, Allah'tan af dilemektir. "Estağfirullah", "Allahümme ente rabbi la ilahe illa ente halakteni ve ene abdüke ve ene ala ahdike ve va'dike mesteta'tü eüzü bike min şerri ma sana'tü ebüü leke bi ni'metike aleyye ve ebüü bi zenbi fağfirli fe innehu la yağfiruz zünube illa ente." gibi dualar okunabilir.
• Bedenle Tövbe: Günahı terk etmek ve bir daha işlememektir. Örneğin, namaz kılmayan birinin namaz kılmaya başlaması, yalan söyleyen birinin yalanı bırakması gibi.

Özetle, tövbenin özü samimi pişmanlık ve günahı terk etmektir.