Dövme günah mı Kuran'da geçiyor mu?
Dövme, deri altına pigment enjekte edilerek yapılan kalıcı bir izdir. Tarih boyunca farklı kültürlerde çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Bazı toplumlarda geleneksel ritüellerin bir parçası olmuş, bazı toplumlarda ise güzellik veya statü sembolü olarak kabul görmüştür. Günümüzde ise dövme, kişisel ifade biçimi olarak yaygınlaşmıştır. Ancak, dövmenin vücuda kalıcı bir değişiklik yapması ve bazı sağlık riskleri taşıması, bu konunun farklı açılardan değerlendirilmesine neden olmaktadır.
Dövme konusunun güncel hayattaki önemi, hem estetik kaygıları hem de dini ve etik tartışmaları içermesinden kaynaklanmaktadır. Özellikle genç nesiller arasında dövme yaptırma eğilimi artarken, bu durumun dini hükmü ve sağlık açısından potansiyel riskleri hakkında bilgi sahibi olmak önem arz etmektedir. Dövme yaptırmanın caiz olup olmadığı, İslam alimleri arasında farklı görüşlere konu olmuştur. Bu farklı görüşlerin temelinde, Kur'an-ı Kerim ve hadislerde yer alan bazı ifadelerin yorumlanması yatmaktadır.
Dövme konusundaki temel kavramlar arasında "tahrif" ve "tebdil" kavramları öne çıkmaktadır. Tahrif, bir şeyi asıl şeklinden bozmak anlamına gelirken, tebdil ise değiştirmek, dönüştürmek anlamındadır. Bu kavramlar, Allah (c.c.) tarafından yaratılan fıtratı değiştirmek veya bozmak olarak değerlendirilebilecek davranışlar bağlamında ele alınmaktadır. Dövme yaptırmanın bu kapsamda değerlendirilip değerlendirilmeyeceği, alimler arasında ihtilaflı bir konudur.
Dövme konusunun İslam'daki genel çerçevesi, Kur'an-ı Kerim'de doğrudan bir yasaklama bulunmamasına rağmen, bazı hadislerde yer alan ifadeler ve fıtratı koruma ilkesi üzerinden şekillenmektedir. Bazı alimler, dövmenin vücuda kalıcı bir değişiklik yapması ve fıtratı bozması nedeniyle caiz olmadığını savunurken, bazı alimler ise dövmenin zaruret veya ihtiyaç durumunda caiz olabileceğini veya kalıcı olmayan dövmelerin (örneğin, geçici dövmeler) bir sakıncası olmadığını belirtmektedir. Bu farklı görüşlerin detayları ve delilleri aşağıda ayrıntılı olarak açıklanacaktır.
Dövme Hakkındaki Ayet ve Hadisler
Dövme konusunu doğrudan ele alan bir ayet bulunmamaktadır. Ancak, bazı alimler Nisa Suresi'nin 119. ayetini dövme ile ilişkilendirerek yorumlamışlardır. İlgili ayet şöyledir:
Bu ayette geçen "Allah'ın yaratışını değiştirecekler" ifadesi, bazı alimler tarafından dövme gibi vücuda yapılan kalıcı değişiklikler olarak yorumlanmıştır. Ancak, diğer alimler bu ifadenin daha geniş bir anlamı olduğunu ve Allah (c.c.)'ın yarattığı fıtratı bozacak her türlü davranışın bu kapsama girdiğini belirtmişlerdir.
Dövme ile ilgili hadislere gelince, Buhari ve Müslim gibi sahih hadis kaynaklarında dövme yapan ve yaptıran kadınlara lanet edildiğine dair rivayetler bulunmaktadır. Bu hadisler şöyledir:
Bu hadiste geçen "dövme yapan ve yaptıranlara" ifadesi, dövmenin haram olduğuna dair önemli bir delil olarak kabul edilmektedir. Ancak, bazı alimler bu hadisin sadece kadınlara yönelik olduğunu veya dövmenin yapılış amacına göre hükmünün değişebileceğini belirtmişlerdir.
Fıkıh Alimlerinin Görüşleri
Dövme konusundaki fıkhi görüşler, yukarıda belirtilen ayet ve hadislerin farklı yorumlanması ve kıyas yoluyla elde edilen sonuçlar doğrultusunda şekillenmiştir. Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerine mensup alimlerin bu konudaki görüşleri farklılık arz etmektedir.
Hanefi Mezhebi
Hanefi mezhebi alimlerinin çoğunluğu, dövme yaptırmanın caiz olmadığını belirtmişlerdir. Bu görüşe göre, dövme vücuda kalıcı bir değişiklik yapmakta ve Allah (c.c.)'ın yarattığı fıtratı bozmaktadır. Ayrıca, dövme yapılırken kullanılan maddelerin necaset (pislik) içerme ihtimali de bu görüşü desteklemektedir. Ancak, bazı Hanefi alimleri, dövmenin zaruret veya ihtiyaç durumunda caiz olabileceğini belirtmişlerdir. Örneğin, bir hastalığı tedavi etmek amacıyla dövme yaptırmak veya vücuttaki bir kusuru kapatmak için dövme yaptırmak bu kapsamda değerlendirilebilir.
Şafii Mezhebi
Şafii mezhebi alimlerinin genel görüşü de dövme yaptırmanın haram olduğu yönündedir. Bu görüşe göre, dövme vücuda kalıcı bir değişiklik yapmakta ve hadiste belirtilen lanete dahil olmaktadır. Ayrıca, dövme yapılırken kullanılan maddelerin necaset içerme ihtimali de bu görüşü desteklemektedir. Ancak, bazı Şafii alimleri, dövmenin pişmanlık duyulması halinde silinmesinin mümkün olduğunu ve bu durumda günahın affedilebileceğini belirtmişlerdir.
Maliki Mezhebi
Maliki mezhebi alimlerinin dövme konusundaki görüşleri de diğer mezheplerle benzerlik göstermektedir. Bu mezhebe göre de dövme yaptırmak haramdır. Dövmenin vücuda kalıcı bir değişiklik yapması ve hadiste belirtilen lanete dahil olması bu görüşün temel dayanak noktalarıdır. Ancak, bazı Maliki alimleri, dövmenin zaruret veya ihtiyaç durumunda caiz olabileceğini ve pişmanlık duyulması halinde tövbe edilmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
Hanbeli Mezhebi
Hanbeli mezhebi alimlerinin dövme konusundaki görüşleri de diğer mezheplerle paraleldir. Bu mezhebe göre de dövme yaptırmak haramdır. Dövmenin vücuda kalıcı bir değişiklik yapması, fıtratı bozması ve hadiste belirtilen lanete dahil olması bu görüşün temel gerekçeleridir. Ancak, bazı Hanbeli alimleri, dövmenin pişmanlık duyulması halinde silinmesinin mümkün olduğunu ve bu durumda günahın affedilebileceğini belirtmişlerdir.
Güncel Değerlendirmeler ve Fetvalar
Günümüzde dövme yaptırma eğiliminin artmasıyla birlikte, farklı İslam alimleri ve fetva kurulları bu konuyu yeniden değerlendirmişlerdir. Bazı alimler, dövmenin kalıcı olmaması ve sağlık açısından zararlı olmaması şartıyla caiz olabileceğini belirtmişlerdir. Örneğin, geçici dövmeler veya kına ile yapılan dövmeler bu kapsamda değerlendirilebilir. Ancak, çoğu alim kalıcı dövmelerin haram olduğu görüşünü korumaktadır.
Diyanet İşleri Başkanlığı da dövme konusundaki fetvalarında, kalıcı dövmelerin caiz olmadığını belirtmektedir. Diyanet'in fetvasında, dövmenin vücuda kalıcı bir değişiklik yapması ve fıtratı bozması nedeniyle haram olduğu vurgulanmaktadır. Ancak, pişmanlık duyulması halinde tövbe edilmesi ve mümkünse dövmenin silinmesi tavsiye edilmektedir.
Sonuç olarak, dövme konusundaki fıkhi görüşler farklılık arz etmekle birlikte, çoğu alim kalıcı dövmelerin haram olduğu görüşünde birleşmektedir. Ancak, zaruret veya ihtiyaç durumunda dövme yaptırmanın caiz olabileceği veya geçici dövmelerin bir sakıncası olmadığı yönünde görüşler de bulunmaktadır. Bu nedenle, dövme yaptırmayı düşünen kişilerin bu konudaki farklı görüşleri ve delilleri dikkate alarak kendi vicdanlarına göre karar vermeleri önemlidir. Allahu a'lem.