Şikak, İslam hukukunda ve ahlakında önemli bir kavramdır. Aile içi huzursuzluktan toplumsal ayrışmaya kadar geniş bir yelpazede anlamlar taşır. Bu kavramı Kur'an-ı Kerim, Sünnet ve İslam alimlerinin görüşleri ışığında detaylı bir şekilde inceleyelim.

Şikak Kavramının Anlamı

Şikak kelimesi, Arapça kökenli olup "yarılmak, ayrılmak, parçalanmak, muhalefet etmek, anlaşmazlığa düşmek" gibi anlamlara gelir. Terim olarak ise, eşler arasındaki geçimsizlik, anlaşmazlık ve ayrılık tehlikesi durumunu ifade eder. Bu durum, aile birliğinin temelden sarsılmasına ve dağılmasına yol açabilecek ciddi bir sorundur. Şikak sadece aile içinde değil, toplumsal düzeyde de görülebilir ve toplumun birlik ve beraberliğini tehdit edebilir.

Kur'an-ı Kerim'de Şikak

Allah (c.c.) aile kurumunun önemine dikkat çekmiş ve eşler arasındaki ilişkilerin sevgi, saygı ve anlayış üzerine kurulmasını emretmiştir. Ancak, bazen eşler arasında anlaşmazlıklar yaşanabilir ve bu durum şikaka kadar varabilir. Kur'an-ı Kerim'de şikak ile ilgili olarak şu ayetler bulunmaktadır:

Bu ayet, eşler arasında şiddetli geçimsizlik (şikak) durumunda, aile büyüklerinin araya girerek hakem tayin etmelerini ve sorunu çözmeye çalışmalarını emretmektedir. Hakemlerin amacı, eşleri barıştırmak ve aile birliğini korumaktır. Eğer hakemler samimi bir şekilde arayı düzeltmek isterlerse, Allah (c.c.) onların çabalarını destekleyecek ve eşler arasındaki sorunları giderecektir.

Hadislerde Şikak

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) de hadislerinde aile içi huzurun önemine vurgu yapmış ve eşler arasındaki geçimsizliklerin giderilmesi için çeşitli tavsiyelerde bulunmuştur.

Bu hadis, boşanmanın İslam'da hoş karşılanmadığını, ancak bazen kaçınılmaz bir çözüm olabileceğini ifade etmektedir. Eşler arasındaki sorunların çözümü için her türlü çaba gösterildikten sonra, boşanma son çare olarak düşünülmelidir.

Şikakın Nedenleri

Şikakın birçok nedeni olabilir. Bunlar arasında:

• İletişim Eksikliği: Eşler arasındaki açık ve dürüst iletişimin olmaması, yanlış anlaşılmalara ve kırgınlıklara yol açabilir.
• Ekonomik Sorunlar: Maddi sıkıntılar, aile içinde gerginliğe ve huzursuzluğa neden olabilir.
• Kültürel Farklılıklar: Farklı kültürel geçmişlere sahip eşler arasında uyum sorunları yaşanabilir.
• Aile Büyüklerinin Müdahalesi: Eşlerin ailelerinin evliliklerine karışması, sorunlara yol açabilir.
• Kıskançlık: Aşırı kıskançlık, güvensizlik ve şüpheye neden olarak evliliği zedeleyebilir.
• Şiddet: Fiziksel, psikolojik veya ekonomik şiddet, evlilik birliğini temelden sarsar.
• Sadakatsizlik: Eşlerden birinin diğerine ihanet etmesi, evliliğin sona ermesine neden olabilir.

Şikakın Çözüm Yolları

Şikakın çözümü için öncelikle sorunun kaynağını tespit etmek gerekir. Daha sonra aşağıdaki adımlar izlenebilir:

• İletişimi Güçlendirmek: Eşler arasında açık, dürüst ve saygılı bir iletişim kurulmalıdır.
• Empati Kurmak: Eşler birbirlerinin duygularını anlamaya çalışmalı ve empati kurmalıdır.
• Ortak Çözüm Bulmak: Sorunları çözmek için birlikte çalışmalı ve ortak bir çözüm yolu bulmaya gayret etmelidirler.
• Aile Büyüklerinden Yardım İstemek: Aile büyükleri, eşler arasındaki sorunların çözümünde arabulucu olabilirler.
• Uzman Desteği Almak: Gerekirse, bir evlilik danışmanından veya psikologdan yardım almak faydalı olabilir.
• Sabırlı Olmak: Sorunların çözümü zaman alabilir. Bu nedenle sabırlı olmak ve pes etmemek önemlidir.
• Dua Etmek: Allah'a (c.c.) dua etmek, eşler arasındaki sevgi ve anlayışın artmasına yardımcı olabilir.

Şikakın Toplumsal Boyutu

Şikak sadece aile içinde değil, toplumsal düzeyde de olumsuz etkilere yol açabilir. Boşanmaların artması, toplumun temel yapı taşlarından olan aile kurumunun zayıflamasına neden olabilir. Bu durum, çocukların psikolojik gelişimini olumsuz etkileyebilir, suç oranlarını artırabilir ve toplumsal huzursuzluğa yol açabilir. Bu nedenle, şikakın önlenmesi ve aile kurumunun güçlendirilmesi, toplumun sağlıklı bir şekilde gelişmesi için önemlidir.

Günümüzdeki Durum

Günümüzde, modern yaşamın getirdiği zorluklar, aile içi ilişkileri olumsuz etkileyebilmektedir. Özellikle ekonomik sıkıntılar, iş stresi, teknoloji bağımlılığı ve sosyal medyanın etkisi, eşler arasındaki iletişimi zayıflatmakta ve şikak riskini artırmaktadır. Bu nedenle, ailelerin bilinçlendirilmesi, evlilik öncesi eğitimlerin yaygınlaştırılması ve aile danışmanlığı hizmetlerinin geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Allahu a'lem.