Tüm Sorular Namaz Vakitleri Namaz İbadetleri Oruç Dini Günler Diğer Sorular

Bidat ne anlama gelir?

Diğer Sorular
9 görüntülenme
Cevap

Bid'at, dinî bir terim olarak, Allah (c.c.)'ın Kitabı'nda ve Resûlullah (s.a.s.)'in sünnetinde aslı olmayan, sonradan ortaya çıkarılan ve dinî bir amel olarak görülen her türlü yeniliği ifade eder. Bu yenilikler, ibadetlerde, itikadda veya ahlakta olabilir. Bid'at, İslam'ın özünden uzaklaşmaya ve dinin tahrif edilmesine yol açabileceği için İslam âlimleri tarafından şiddetle yasaklanmıştır.

Bid'atın Tanımı ve Kapsamı

Bid'at, sözlük anlamı itibarıyla "yeni bir şey ortaya koymak, daha önce benzeri olmayan bir şeyi icat etmek" demektir. Dinî terim olarak ise, Resûlullah (s.a.s.) zamanında olmayan, sonradan ortaya çıkarılan ve dinî bir değer atfedilen her türlü uygulamayı ifade eder. Bid'at, ibadetlerde, itikadda, ahlakta veya muamelatta olabilir. Önemli olan, bu yeniliğin dinî bir dayanağının olmaması ve dinin özüne aykırı olmasıdır.

İmam Şâtıbî (rahimahullah) bid'atı şöyle tanımlar: "Bid'at, dinî bir maksatla ortaya konulan, şer'î bir delili olmayan yoldur. Bu yol, ya şeriatın bir kısmına aykırıdır ya da şeriatın bir kısmına ziyade yapmaktır."

Bid'atın Çeşitleri

Bid'at, genel olarak iki ana kategoriye ayrılır:

1. Bid'at-ı Hasene (Güzel Bid'at): Bazı âlimler, İslam'ın genel prensiplerine aykırı olmayan, aksine faydalı olan yenilikleri bu kategoriye dahil etmişlerdir. Ancak, bu kavram tartışmalıdır ve çoğu âlim tarafından kabul görmemektedir. Çünkü dinî bir ibadet veya uygulama olarak görülmese bile, dinin özüne aykırı olabilecek kapıları açabileceği düşünülmektedir. Örneğin, camilerde hoparlör kullanılması veya Kur'an-ı Kerim'in basılması gibi uygulamalar bu kategoriye dahil edilebilir. Ancak, bu tür uygulamaların dinî bir ibadet olarak görülmemesi ve sadece kolaylık sağlaması önemlidir.

2. Bid'at-ı Seyyie (Kötü Bid'at): Dinin özüne aykırı olan, Kur'an ve Sünnet'te hiçbir dayanağı bulunmayan ve İslam'ın temel prensiplerine ters düşen her türlü yenilik bu kategoriye girer. Bu tür bid'atlar, İslam âlimleri tarafından şiddetle yasaklanmıştır. Örneğin, kabirleri mescit edinmek, türbelere adaklar adamak, ölülerden yardım istemek, aşırıya kaçarak dinî ritüeller icat etmek gibi uygulamalar bu kategoriye girer.

Bid'atın Hükmü ve Tehlikeleri

Bid'at, İslam'da haramdır ve büyük günahlardan sayılır. Çünkü bid'at, Allah (c.c.)'ın dinini eksik görmek ve tamamlanmış olan dine yeni şeyler eklemek anlamına gelir. Bu durum, Allah (c.c.)'ın dinine bir saygısızlık ve Resûlullah (s.a.s.)'in sünnetine bir muhalefettir.

ٱلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلْإِسْلَٰمَ دِينًا
[Bugün dininizi kemale erdirdim, üzerinize nimetimi tamamladım ve size din olarak İslam'ı seçtim]
Mâide Suresi, 5/3
Bu ayet, dinin tamamlandığını ve artık yeni bir şeye ihtiyaç olmadığını açıkça ifade etmektedir.

Resûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: "

مَنْ أَحْدَثَ فِي أَمْرِنَا هَذَا مَا لَيْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدٌّ
"Kim bizim bu dinimizde olmayan bir şeyi ihdas ederse, o reddolunmuştur." (Buhârî, Sulh, 5) 
Bu hadis, dinî bir dayanağı olmayan her türlü yeniliğin reddedileceğini ve kabul görmeyeceğini belirtmektedir.

Bid'atın tehlikeleri şunlardır:

  • Dinin Tahrif Edilmesi: Bid'atlar, zamanla dinin özünden uzaklaşılmasına ve tahrif edilmesine yol açabilir.
  • Sünnetin Terk Edilmesi: Bid'atlara yönelen insanlar, zamanla sünneti terk edebilir ve dinin asıl kaynaklarından uzaklaşabilir.
  • Ümmetin Parçalanması: Bid'atlar, Müslümanlar arasında ayrılıklara ve fitnelere neden olabilir.
  • Allah (c.c.)'ın Rızasının Kaybedilmesi: Bid'at işleyenler, Allah (c.c.)'ın rızasını kaybedebilir ve azabına müstahak olabilir.

    • Bid'atlardan Korunma Yolları

    Bid'atlardan korunmak için şu hususlara dikkat etmek gerekir:

  • Kur'an ve Sünnet'e Sıkıca Sarılmak: Dinin temel kaynakları olan Kur'an ve Sünnet'i doğru anlamak ve hayatımıza uygulamak, bid'atlardan korunmanın en önemli yoludur.
  • Âlimlere Danışmak: Dinî konularda bilgisi olmayan kişilerin, âlimlere danışarak doğru bilgi edinmesi ve şüpheli durumlardan kaçınması gerekir.
  • Selef-i Salihin'in Yolunu İzlemek: Sahabe (r.a.) ve tâbiîn gibi ilk Müslümanların hayatlarını ve uygulamalarını örnek almak, bid'atlardan korunmada önemli bir rehberdir.
  • Şüpheli Durumlardan Kaçınmak: Dinî bir dayanağı olmayan ve şüphe uyandıran uygulamalardan uzak durmak, bid'atlara düşme riskini azaltır.

Günümüzdeki Bid'at Örnekleri

Günümüzde de çeşitli bid'at örneklerine rastlamak mümkündür. Örneğin, bazı insanlar, dinî bir dayanağı olmamasına rağmen belirli günlerde özel ibadetler yapmakta, türbelere adaklar adamakta, ölülerden yardım istemekte veya aşırıya kaçarak dinî ritüeller icat etmektedir. Bu tür uygulamalar, İslam'ın özüne aykırıdır ve bid'at olarak kabul edilir.

Sonuç

Bid'at, İslam'da haram olan ve büyük günahlardan sayılan bir davranıştır. Bid'atlardan korunmak için Kur'an ve Sünnet'e sıkıca sarılmak, âlimlere danışmak, selef-i salihin'in yolunu izlemek ve şüpheli durumlardan kaçınmak gerekir. Allah (c.c.) bizleri bid'atlardan ve her türlü sapkınlıktan korusun. Allahu a'lem.

Benzer Sorular